Bağımlı İlişki Nedir?
Bağımlı ilişki, zarar gördüğünü, mutsuz olduğunu bildiği halde kişinin sürdürmekte ısrar ettiği ilişki türüdür. Bağımlı ilişki geliştiren kişi hayatının merkezinde partnerini koyarak, kendi bireyselliğini yaşayamaz.
Partnerini kaybetmemek adına kusursuz sevgili olmayı, karşısındakinin tüm beklentisini karşılamayı ve her anını doldurarak başkasına muhtaç olmamasını garanti etmeyi ister. Ayrıca partnerini karşı cinslerden uzak tutmaya çalışarak kaybetme kaygısını azaltmaya çalışır.Burada kişi davranışlarını doğru yorumlamalıdır. Çok sevdiğini, çok özlediğini, onsuz yapamayacağını söyleyen bir kişi bazen sevgi değil bağımlılık geliştirmiştir.Bağımlı ilişki yaşayan bireyler kendilerini tükenmiş hisseder.
Partneri olmadan yaşayamayacağına inanmıştır. Hayatını tamamen onun isteklerine göre şekillendirir. Kendi isteklerini göz ardı eden kişi enerjisini partnerini düşünmeye harcamaktadır. Bu durum kişinin gelişimini durdurarak, kişiyi tüketir. Bu ilişkideki insanların benlik sınırları ortadan kalkmıştır. Kişilerin ne düşündüğü, ne hissettiği belirsizleşmiştir. Bağımlı ilişkilerde çoğunlukla partnerlerden birinin arzuları ve ihtiyaçları karşılanır. Diğer partnerin ihtiyaçları dolaylı olarak giderilir. Alma verme dengesi bozuktur. Partnerlerden biri sürekli alırken diğeri verir. Veren partner kaybetme korkusu ve daha çok sevileceği inancıyla vermeye devam etse de sonunda tükenir.
Bu tür ilişkilerde ayırt edici diğer bir durum eşlerin birbirlerini kontrolleri altında tutma isteğidir. Değişim ve belirsizlik onların korkup kaçındığı bir durumdur. Bu sebeple birbirlerine yapışırlar ve bireysel etkinliklerden rahatsız olurlar. Kendilerini yeterli ve güvende hissetmeleri için partnerlerine ihtiyaçları vardır. Bahanelerin en çok üretildiği, çözümlerin hep dış kaynaklarda arandığı ilişki türüdür. Bağımlı ilişki geliştirenlerin genellikle kullandığı cümleler; beni sevdiğinden yapıyor, seneye herşey düzelecek, aslında kötü niyetli değil. Bu örnekler daha da arttırılabilir.
Bağımlı İlişki Nedenleri
Bağımlılık öğrenilmiştir ve bir davranış biçimidir. Kişinin bağımlılık ilişkisi ebeveynleriyle kurduğu ilişkiye bağlıdır. Aşırı korumacı veya yeterli koruma sağlamayan ailelerin çocuklarında oluşur. Aşırı korumacı aileler çocukların özerk davranışlarının önüne geçer. Çocuğun bağımlı davranışlarını pekiştirir. Çocuk kendi kendine yetebilmeyi öğrenemez. Hep birilerine bağımlı davranır. Yeterli koruma sağlayamayan aileler ise çocuklarına yeterince bakamaz. Çocuk küçük yaşlardan itibaren yalnız başınadır. Bu bir özerklik yanılsaması oluştursa da çocuğun güçlü bir bağımlılık ihtiyacı vardır. Daha sonraki oluşturulan bağımlılıkların temeli bu dönemde atılmıştır.
Bağımlı İlişkinin Eşlere Zararları
Partnerlerin ikisi için de mutsuzluk kaynağıdır. Ruhsal tahribata neden olur, kaygı ve depresyon yaratır. Bağımlı olan tarafın günlük işlerini aksatmasına ve hayattaki verimini düşürmesine neden olur. Bağımlı olunan kişi doğruluk algısını kaybeder. İlişkileri başta mutluluk verse de bu bir süre sonra bozulur iki tarafta bunu hisseder. Bağımlı ilişki yaşayan kişi devamlı öfke, kaybetme korkusu, terk edilme endişesiyle yaşar.Bağımlı olunan partner de karşı tarafın yoğun ilgisi karşısında suçluluk duygusu yaşar. Genellikle tanımlayamadığı huzursuzluk hali içerisindedir.
Bağımlı İlişki İçinde Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?
- Partnerinizi hayatınızdan çıkarma fikri yoğun kaygı yaratır.
- Tüm hayatınızı partnerinize ve onun çevresine göre planlarsınız.
- İlişki içinde sıkışmışlık hissi vardır.
- Çok sık ayrılıp barışma yaşanır.
- ilişkinin bitmesi gerektiğini bilir fakat bunu yapamazsınız.
- Parnerinizle geçirdiğiniz mutsuz anlarınız mutlu anlarınızdan fazladır.
- Sürekli alttan alıp, kendinizi anlatırsınız.
Bağımlı İlişki Örüntüsünden Kurtulmak İçin Ne Yapabilirim?
Kendinizi tanımaya çalışın ve bağımlılığınızı farkedin. Sizi bağımlı olmaya iten davranışlarınızı gözlemleyin. Yalnız kalma sürelerinizi arttırın. Dikkatinizi başka bir alana yöneltin. Yeni bir spor alanına yönelebilir veya bir dil öğrenmeye çalışabilirsiniz. Sosyal çevrenizle ilişkilerinizi iyileştirmeye çalışın. İhmal ettiğiniz arkadaşlarınızı ve aile üyelerinizi arayın. Baş edemediğinizi düşündüğünüzde sorunun altında yatan nedenleri çözmek adına psikolojik destek alabilirsiniz. Bağımlılıktan kurtulmak yetişkinliğe geçiştir. Kendinize güvenin ve tek başına da yapabileceğinizi kendinize hatırlatın.